احکام ۴
نماز اول وقت را ترک نکنید!
«نماز اول وقت» خیلی موثر است. آنهایی که هر چند می زنند، کار و بارشان جور نمی شود، به خاطر این است که نماز اول وقت نمی خوانند. شما جوان ها را موعظه می کنم که اگر می خواهید دنیا و آخرت داشته باشید، نماز اول وقت را ترک نکنید.
روایت دارد اگر کسی نماز مغرب و عشاء را آنقدر دیر بخواند که آسمان پر از ستاره شود، ملعون است؛ و همینطور روایت دارد در مورد کسی که نماز صبحش را آنقدر دیر بخواند که ستاره ای در آسمان نباشد، او هم ملعون است. تا اذان را گفتند، نماز را شروع کنید.
نماز اول وقت را ترک نکنید.
˝ آیت‌الله_مجتهدی (ره)
اگر سرپرست یا خادمی داری که اخلاقش تند است هر چقدر می توانی تحمل کن که خدا چیزهای بزرگی برایتان فرستاده.
بعضی اوقات خداوند چیزهای خوب را در دستمال کهنه می پیچد وبرای شما می فرستد تا دست اجنبی به آن نرسد ، شما باز کنید، جواهر و حقیقت درونش است.
آینده را هم خیالت راحت باشد اگر جایی دیدی که قشنگ نیست صبر کن
بعد خواهی دید که چیز خوبی است …
از سخنان مرحوم دولابی (ره)
حکیمانه
ذکر دهه پایانی ماه رمضان
از امام صادق علیه‌السلام نقل شده است:
در دهه پایانی ماه مبارک رمضان هر شب این دعا را بخوان:
أَعُوذُ بِجَلَالِ وَجْهِکَ الْکَرِیمِ أَنْ یَنْقَضِیَ عَنِّی شَهْرُ رَمَضَانَ أَوْ یَطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَیْلَتِی هَذِهِ وَ لَکَ قِبَلِی ذَنْبٌ أَوْ تَبِعَهٌ تُعَذِّبُنِی عَلَیْهِ. (کافی، ج۴، ص١۶٠)
پناه می‌برم به جلالت ذات کریمت، از اینکه ماه رمضان سپرى شود، یا سپیده این شب طلوع کند، و از سوى من نزد تو گناه یا نتیجه کارى مانده باشد، که مرا بر آن عذاب کنى.
کودک
آموزش احترام داشتن و مودب بودن
اگر اعضای خانواده نسبت به هم مؤدب باشند آموزش مؤدب بودن به کودکان آسانتر می گردد.
با کودکتان مؤدبانه رفتار کنید.
استفاده از واژه های “متشکرم” و “لطفاً” را از سنین کودکی به فرزندتان بیاموزید.
به کودکتان یاد دهید چگونه پشت تلفن صحبت کند، پیغام بگیرد، خداحافظی کند و تلفن را قطع نماید.
کمک کردن به دیگران مانند باز کردن یا باز نگاه داشتن در برای دیگران، برچیدن چیزهای شخصی که بر روی زمین افتاده و … را به فرزندتان آموزش دهید.
در صورت بروز بی ادبی با ملایمت رفتار مورد نظر را به او یادآوری کنید.
هرگاه فرزند شما از خود رفتاری مؤدبانه بروز می دهد او را مورد تشویق قرار دهید.
موقعیت‌هایی را که طی آن ممکن است کودک کلمات نامطلوب را بشنود، محدود کنید.
خانواده بهترین فضا و تربیت دینی بهترین تربیت برای افراد است زیرا در خانواده همه امور و اصول تربیتی با عمل همراه خواهد بود و این کلاس درس خانوادگی هم کار عملی است و هم تئوری.
حضور در مساجد و محافل دینی باعث خواهد شد تا آموزه‌هایی را که کودکان جذب کرده‌اند مانند یک کارگاه عملی مورد استفاده و تجربه قرار گیرد و موفقیت در ساماندهی آموزش دینی را در جامعه به ارمغان داشته باشد.
میزان فطریه و کفاره روزه ماه مبارک رمضان سال ۱۳۹۶
بر اساس اعلام دفتر آیت الله العظمی نوری همدانی:
مدیر دفتر حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی«مد ظله» بیان داشتند: با آرزوی قبولی طاعات و عبادات به اطلاع می‌رساند طبق نظر مبارک مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی دامت برکاته پرداخت قیمت ۳ کیلو از گندم که شش هزارتومان است کفایت میکند.
وی افزود: چون از نظر معظم‌له قوت غالب قشری از انسان‌ها میزان است و اما اگر کسی خود مایل به پرداخت قیمت برنج باشد هر نوع از برنج باشد کافی است همچنین کفاره تأخیر یا عذر برای هر روز ۲٫۰۰۰ تومان و عمدی ۱۲۰٫۰۰۰تومان معین شود.
بر اساس اعلام دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی:
زکات فطره امسال برای هر نفر بر مبنای قوت غالب
گندم ۶,۰۰۰ تومان
برنج خارجی ۱۵,۰۰۰ تومان
برنج ایرانی ۳۰,۰۰۰ تومان
کفاره روزه غیر عمد (عذر) برای هر روز ۲,۰۰۰ تومان
کفاره روزه عمد برای هر روز ۱۲۰,۰۰۰ تومان
بیانیه مهم خبرگان رهبری درخصوص سخنان روحانی درباره دموکراسی و انتخاب حضرت علی(علیه السلام)!
در پی طرح برخی شبهات پیرامون نقش مردم در حکومت اسلامی از سوی رییس‌جمهور، مجلس خبرگان رهبری در بیانیه‌ای نسبت به طرح مسائل تفرقه‌آمیز در جامعه هشدار داد و اعلام کرد:
در روزهای اخیر مطالبی پیرامون «مشروعیت» و «مقبولیت» حکومت اسلامی و تصدی ولایت و حاکمیت مبتنی بر آراء مردم با استناد به کلمات امیرالمؤمنین(ع) در جامعه مطرح شد که با برخی مبانی دینی اعم از مبانی دینی اهل سنت و تشیّع که در فقه سیاسی اسلام مورد بحث قرار گرفته، متعارض و ناسازگار است.
بعد از قرآن باید به مسأله غدیر و نصب حضرت علی(ع) در آن جمع کثیر بی‌سابقه توجه کرد، بعد هم خطبه‌های متعدد نهج‌البلاغه و نامه‌ها که همه صریح و گویا است.
باید به این گوینده گفت «حفظت شیئا و غابت عنک الاشیاء». خود امیرالمؤمنین(ع) بعد از ارتحال پیامبر (ص) حق حکومت خود را مطالبه کرده است.
بیعت با پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) به معنای مشروعیت‌بخشی به حکومت پیامبر و یا امام توسط مردم و بیعت‌کنندگان نمی‌باشد بلکه تأکیدی بر اعلام وفاداری و پیروی و فرمانبری از رهبران الهی است. بنابراین، نباید آن را با رأی مردم و انتخابات در دوران معاصر مقایسه کرد.
حضرت علی (ع) در خطبه شقشقیه ولایت خود را فریاد زد «انه لیعلم ان محلی منها محل القطب من الرحی» تا آنکه فرمود«اری تراثی نهبا» می نگرم که میراث ولایت و حکومتم ربوده شده است در حالی که سخنی از رأی و خواست و نظر مردم در میان نمی آید و البته اگر مردم با فردی غیر از ولی بیعت کنند مشروعیت نمی یابد لذا در نهایت حضرت فرمودند: «لولا حضور الحاضر و قیام الحجه بوجود الناصر و ما اخذ الله علی العلماء ان لا یقاروا علی کظه ظالم و لا سغب مظلوم لالقیت حبلها علی غاربها» که اگر حضور مردم حاضر در صحنه و وجود یاورانی که حجت به وسیله آنان تمام می شود و نیز مسؤولیت الهی علما که نباید بر شکم بارگی ستمکاران و گرسنگی مظلومان آرام بگیرند معنایی برای پذیرش حکومت از منظر علی (ع) نبود.
خلاصه آنکه اگر حضرت در ابتدا بیعت را نپذیرفت بخاطر شناخت جامعه و نقض کنندگان و فتنه های آینده بود. لذا شرط می کند که اگر بیعت آنان را بپذیرد به نظر خودش عمل خواهد کرد.
مجلس خبرگان رهبری، با اذعان به نقش و جایگاه مردم در استقرار و استمرار حکومت اسلامی، بر اهمیت منحصر به فرد جایگاه رفیع امامت، ولایت و رهبری امت اسلامی که منشاء مشروعیت نظام اسلامی بوده و مردم سالاری دینی را به ارمغان آورده است و امروز در ولایت فقیه تجلی یافته، اصرار داشته و بر ضرورت حفظ وحدت داخلی و انسجام ملی و اجتناب از بحث و جدلهای تفرقه انگیز تأکید می نماید.
منع پزشک غیر امین از روزه
۱۷۴٫ بعضى از پزشکان که به مسائل شرعى ملتزم نیستند، بیماران را از روزه گرفتن به دلیل ضرر داشتن منع مىکنند، آیا گفته این پزشکان حجت است یا خیر؟
ج) اگر پزشک امین نباشد و گفته او هم اطمینان آور نباشد و باعث خوف ضرر نشود، گفته او اعتبارى ندارد و در غیر این صورت نباید روزه بگیرد.
روزه نگرفتن به دستور پزشک و کشف خلاف
۱۷۷٫ اگر پزشک به بیمارى بگوید که روزه براى شما ضرر داد و او هم روزه نگیرد، ولى بعد از چند سال بفهمد که روزه براى وى ضرر نداشته و پزشک در تشخیص خود اشتباه کرده است، آیا قضا و کفّاره بر او واجب است؟
ج) اگر از گفته پزشک متخصص و امین و یا از منشأ عقلایى دیگر، خوف از ضرر پیدا کند و روزه نگیرد، فقط قضا بر او واجب است.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله خامنه ای
هر گاه روزه دار بداند که اگر در روز بخوابد محتلم می شود
مسأله ۱۵۹۰ هر گاه روزه دار بداند که اگر در روز بخوابد محتلم می شود، یعنی در خواب منی از او بیرون می آید، می تواند در روز بخوابد (۱) و چنانچه بخوابد و محتلم هم بشود روزه اش صحیح است (۲).
این مسأله در رساله آیت اللّه بهجت نیست
(۱) (گلپایگانی، صافی:) بنا بر احتیاط مستحب نخوابد ولی اگر بخوابد، روزه اش باطل نمی شود.
(خوئی، تبریزی، سیستانی، زنجانی:) جایز است بخوابد هر چند به سبب نخوابیدن به زحمت نیفتد؛ و اگر محتلم شود روزه اش باطل نمی شود.
(۲) (فاضل:) مخصوصاً اگر ترک خواب موجب حَرَج باشد.
[اگر روزه دار در حال بیرون آمدن منی از خواب بیدار شود]
مسأله ۱۵۹۱ اگر روزه دار در حال بیرون آمدن منی از خواب بیدار شود، واجب نیست از بیرون آمدن آن جلوگیری کند.
این مسأله در رساله آیت اللّه بهجت نیست
منبع:توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
افزایش روزی …
آیت الله جوادی آملی: دائماً با وضو باشید این خیلی اثر دارد.
اینکه گفتند: «دُم علی الطهاره یوسع علیک رزقک» یعنی دائماً با وضو باشید روزی شما زیاد می شود تنها روزی به معنای نان و آب و اینها نیست، علم روزی است، اخلاق روزی است، عقل روزی است، فضیلت ها روزی است، روزی های ظاهری هم روزی است.
[در حدیث] فرمود: «دُم علی الطهاره» دائماً با وضو باشید این خیلی اثر دارد از همین راهها شروع می شود.
میزان فطریه و کفاره روزه ماه مبارک رمضان سال ۱۳۹۶
بر اساس فتوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی:
زکات فطره امسال برای هر نفر بر مبنای قوت غالب
گندم ۶,۰۰۰ تومان
برنج خارجی ۱۵,۰۰۰ تومان
برنج ایرانی ۳۰,۰۰۰ تومان
کفاره روزه غیر عمد (عذر) برای هر روز ۲,۰۰۰ تومان
کفاره روزه عمد برای هر روز ۱۲۰,۰۰۰ تومان
کفاره روزه غیر عمد (عذر) [مریض و …] برای هر روز مبلغ دو هزار تومان (۲,۰۰۰ تومان) است که باید به صورت نان تهیه و پرداخت شود، همچنین کفاره روزه عمد برای هر روز مبلغ یکصد و بیست هزار تومان (۱۲۰,۰۰۰ تومان) است.
لازم به ذکر است که براساس مسأله ۱۴۹۲ رساله توضیح المسائل آیه الله العظمی مکارم شیرازی، زکات فطره بر تمام کسانى که قبل از غروب شب عید فطر بالغ و عاقل و غنى باشند واجب است، یعنى باید براى خودش و کسانى که نان خور او هستند، هر نفر به اندازه یک صاع (تقریباً سه کیلو) از آنچه غذاى نوع مردم آن محل است، اعم از گندم و جو یا خرما یا برنج یا ذرّت و مانند اینها به مستحق بدهد و اگر پول یکى از اینها را بدهد کافى است.
واکنش حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی (دامت برکاته) به سخنان اخیر روحانی: یک صفحه از نهج البلاغه را دیده و بقیه را ندیده است‼️
این مرجع گرانقدر شیعه در مراسم احیای شب قدر در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) با انتقاد از سخنان اخیر روحانی گفتند:
اخیرا در سخنان یکی از دولت مردان بیان شده بود، امام علی علیه السلام ولایت و امامت را با آرای مردم دانسته و گفته، دموکراسی میراث علی علیه السلام است‼️؛ این حرف، حرف عجیبی است؛ زیرا شما یک صفحه از نهج البلاغه را دیده اید و خطبه های دیگر و آیات قرآن را ندیده اید اولا شما باید آیات قرآن را ببینید، قرآن می فرماید، ولی شما کسی است که در حال رکوع زکات داد؛ خداوند ولی را تعیین کرده است؛ آیات ولایت در قرآن کریم فراوان است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی اظهار کردند: دموکراسی از روی ناچاری است و در واقع حکومت مردم بر مردم نیست؛ در انتخابات نصف به علاوه یک پیروز است در حالی که ممکن است کلا ۵۰ درصد مردم در انتخابات شرکت کرده باشند که در این صورت در واقع نصف به علاوه یک آراء یعنی ۲۵ درصد مردم که در واقع این حکومت، حکومت مردم بر مردم نیست؛ تازه باید ببینیم که کدام دموکراسی را مد نظر داریم.
نباید بگوییم که حاکم را رای مردم تعیین میکند، رسول اکرم(ص) فرمود که تعیین جانشین من با خدا است و خداوند به هر کسی که خواست، ولایت می‌دهد و کتاب‌های زیادی در خصوص غدیر نوشته شده است.
امام با رای مردم انتخاب نمی‌شود و نباید با یک صفحه نهج البلاغه، نظام حکومتی اسلام را دگرگون نشان بدهیم.
ایشان تصریح کردند: عده ای از بزرگان عرب خدمت پیامبر (صلی الله علیه و آله)رسیده و بیان کردند، ما حاضریم شما را تا جایی تقویت کنیم که حکومت تو قوی شود؛ ولی یک شرط داریم و این شرط آن است که پس از تو حکومت به ما داده شود؛ پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمودند:
تعیین جانشین من با خداست و به هر کسی که خواست ولایت می دهد؛ در مراسم غدیر، پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) امام علی(علیه السلام) را از سوی خدا به عنوان جانشین قراردادند… .
جنابت و روزه
روزه
کسى که در شب ماه رمضان دچار جنابت است باید تا پیش از اذان صبح غسل کند. اگر جنب عمداً تا آن هنگام غسل نکند روزه‌اش باطل است. این حکم در مورد روزه‌ى قضاى ماه رمضان ـ حتی در حالت غیر عمد ـ نیز جارى است.
۱۰۲٫ اگر در شب ماه رمضان جنب شود و بدون تعمد تا اذان صبح غسل نکند، مثل اینکه در خواب جنب شود و خواب او تا بعد از اذان صبح ادامه یابد، روزه‌اش صحیح است.
۱۰۳٫ کسى که در بیدارى جنب شده یا پس از جنب شدن در حال خواب، بیدار شده، و مى‌‌داند که اگر به خواب رود، تا پیش از اذان صبح براى غسل بیدار نخواهد شد، جایز نیست قبل از غسل کردن بخوابد، و اگر خوابید و پیش از اذان غسل نکرد، روزه‌اش باطل است ولى اگر احتمال مى‌‌دهد که پیش از اذان صبح براى غسل بیدار خواهد شد و تصمیم بر غسل داشته باشد ولى بیدار نشود، روزه‌اش صحیح است ولى اگر دوباره خوابید و تا صبح بیدار نشد، باید قضاى آن روز را به‌جا آورد.
۱۰۴٫ کسى که در شب ماه رمضان وظیفه دارد غسل کند، اگر به دلیل تنگى وقت یا مضرّ بودن آب و امثال آن نتواند غسل کند، باید تیمم بدل از غسل به‌جا آورد.
۱۰۵٫ اگر در حال روزه در خواب جنب شود، روزه‌اش باطل نمى‌‌شود.
تفسیر المیزان علامه طباطبایی مهریه زوج‌های اهل سنت!
حجت الاسلام والمسلمین حسینی کوهساری مسئول مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه های علمیه در حاشیه بازدید از مرکز خبر و اطلاع رسانی حوزه با نقل خاطره ای از سفرهای تبلیغی خارج از کشور گفت:
در یکی از کشورهای اسلامی نشست «روش تفسیری علامه طباطبایی» برگزار شد و در این زمینه با جمعی از اندیشمندان بحث و تبادل نظر می کردیم در پایان جلسه گفتم، اگر دوستان سوالی چیزی دارند طرح کنند، یکی از اساتید گفت، من سوال ندارم، فقط می خواهم یک خاطره تعریف کنم.
این اندیشمند سنی گفت، رفته بودم خواستگاری دختری که الان همسر من است، در کشور ما رسم بر این است مهریه را همانجا می دهند، مثل ایران نیست، عندالمطالبه باشد، لذا از من پرسیده شد، شما چه چیزی را مهریه خانمت قرار می دهید؟ گفتم؛ وضع مالی خوبی ندارم، فقط یک دوره تفسیر دارم آن را تقدیم می کنم.
پدر دختر خنده ای کرد و گفت؛ شما به خواستگاری من آمده ای یا خواستگاری دخترم؟ کتاب تفسیر به درد من می خورد، خلاصه ایشان با اکراه مهریه را از من قبول کرد و پرسید، حالا اسم این تفسیر چیست؟ گفتم؛ یک دوره تفسیر”المیزان علامه طباطبایی” است.
این استاد و اندیشمند اهل سنت تعریف می کرد تا موقعی که پدرخانم من زنده بود، هر وقت همدیگر را می دیدیم در مورد تفسیر المیزان صحبت می کردیم و با شور و اشتیاق می گفت: ذیل فلان آیه قرآن عجب نکته دقیقی را علامه طباطبایی نقل کرده است، الان به برکت آن تفسیر شریف، المیزان مهریه فرزندان ما شده است.
صلوات خاصه حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها/
همه با هم بخوانیم …
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى الصِّدِّیقَهِ فَاطِمَهَ الزَّکِیَّهِ ،
حَبِیبَهِ حَبِیبِکَ وَ نَبِیِّکَ وَ أُمِّ أَحِبَّائِکَ وَ أَصْفِیَائِکَ،
الَّتِی انْتَجَبْتَهَا وَ فَضَّلْتَهَا وَ اخْتَرْتَهَا عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِینَ،
اللَّهُمَّ کُنِ الطَّالِبَ لَهَا مِمَّنْ ظَلَمَهَا وَ اسْتَخَفَّ بِحَقِّهَا،
وَ کُنِ الثَّائِرَ اللَّهُمَّ بِدَمِ أَوْلَادِهَا،
اللَّهُمَّ وَ کَمَا جَعَلْتَهَا أُمَّ أَئِمَّهِ الْهُدَى وَ حَلِیلَهَ صَاحِبِ اللِّوَاءِ وَ الْکَرِیمَهَ عِنْدَ الْمَلَإِ الْأَعْلَى،
فَصَلِّ عَلَیْهَا وَ عَلَى أُمِّهَا خَدِیجَهَ الْکُبْرَى،
صَلَاهً تُکْرِمُ بِهَا وَجْهَ أَبِیهَا مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ تُقِرُّ بِهَا أَعْیُنَ ذُرِّیَّتِهَا،
وَ أَبْلِغْهُمْ عَنِّی فِی هَذِهِ السَّاعَهِ أَفْضَلَ التَّحِیَّهِ وَ السَّلَام.
والاترین فضیلت حضرت زهرا سلام الله علیها از زبان حضرت امام(ره)
راجع به حضرت صدیقه علیهاالسلام، خودم را از هر ذکرى قاصر می دانم. فقط به این روایت شریف که با سند معتبر نقل شده است، اکتفا می کنم. حضرت صادق علیه السلام می فرماید: فاطمه علیهاالسلام بعد از پدرش، ۷۵ روز در این دنیا نبودند و حزن و شدت بر ایشان غلبه داشت. جبرئیل امین می آمد و به ایشان تعزیت عرض می کرد و مسایلى از آینده نقل می فرمود. ظاهر روایت، این است که در این ۷۵ روز مراوده اى بوده است؛ یعنى رفت و آمد جبرئیل زیاد بوده است.
گمان ندارم که غیر از طبقه اول از انبیاى عظام درباره ى کسى این طور وارد شده باشد که در ظرف ۷۵ روز جبرئیل امین چنین رفت و آمدى داشته باشد. جبرائیل، مسایل واقع در آتیه و آنچه را که به ذریه ى فاطمه علیهاالسلام مى رسیده است، ذکر مى کرده و حضرت امیر هم آنها را مى نوشته است. حضرت امیر، همان طورى که کاتب وحى رسول خدا بوده است و البته آن وحى به معناى آوردن احکام، با رفتن رسول خدا، تمام شد کاتب وحى حضرت صدیقه در این ۷۵ روز نیز بوده است.
مسأله ى فرود آمدن جبرئیل، یک مسأله ى ساده نیست؛ خیال نشود که جبرئیل براى هر کسى امکان دارد بیاید و یک تناسب کامل بین روح آن کسى که جبرئیل بر او وارد مى شود و مقام جبرئیل، که روح اعظم است، لازم است. چه ما همچون اهل نظر قایل شویم که قضیه ى تنزل جبرئیل، به واسطه ى روح خود ولى یا پیغمبر است که روح ولى، جبرئیل را تنزیل مى دهد و تا مرتبه ى پایین وارد مى کند یا همچون بعض اهل ظاهر، بگوییم حق تعالى او را مأمور مى کند که برو و این مسایل را بگو، تا تناسبى بین روح این کسى که جبرئیل به نزد او مى آید و بین جبرئیل که روح اعظم است، نباشد این معنا امکان ندارد. این تناسب، تنها بین جبرئیل که روح اعظم است و انبیاى درجه ى اول بوده است؛ مثل رسول خدا، موسى، عیسى، ابراهیم و امثال اینها. این تناسب براى همه کس نبوده است و بعد از این هم، براى کس دیگرى واقع نشده است، حتى درباره ى ائمه هم من ندیده ام که چنین امرى وارد شده باشد.
طبق آن چیزى که من دیده ام فقط براى حضرت زهرا علیهاالسلام وارد شده است که جبرئیل به طور مکرر در طول ۷۵ روز وارد مى شده و مسایل آتیه را که بر ذریه ى او مى گذشته است، مى گفته و حضرت امیر هم ثبت مى کرده است، شاید یکى از مسایلى که گفته است، راجع به مسایلى بوده است که در عهد ذریه ى بلندپایه ى او حضرت صاحب علیه السلام واقع مى شود که مسایل ایران هم جزو آن مسایل باشد؛ ما نمى دانیم، ممکن است. در هر صورت من این شرافت و فضیلت را از همه ى فضایل عظیمى که براى حضرت زهرا ذکر کرده اند، بالاتر مى دانم؛ فضیلتى که براى غیر انبیا علیهم السلام، آن هم نه همه ى انبیا، بلکه براى طبقه ى بالاى انبیا علیهم السلام و بعضى از اولیایى که در رتبه ى آنها مى باشند، براى کس دیگرى حاصل نشده است. و با این کیفیت که جبرئیل در طول هفتاد و چند روز مراوده داشته باشد، براى هیچ کس تاکنون واقع نشده است. این فضیلت، از مختصات حضرت صدیقه علیهاالسلام است.
امام خمینى در دیدار با گروهى از خواهران به مناسبت روز زن، تاریخ ۱۱/ ۱۲/ ۶۲. صحیفه ى نور: ج ۱۹، ص ۲۷۸. با اندکى ویرایش.
توسلی کوتاه به مادر خوبی ها
کافی است که در وصف حال دختر پیامبر سلام الله علیهما آورده اند. “ما زالت بعد ابیها مُعصبه الرأس، ناحِله الجسم، منهدّه الرکن، باکیه العین” (بحار الانوار جلد ۴۳)
شهید مطهری در توصیف این عبارت می‌گوید:
“زهرا را بعد از پدر ندیدند که هیچ وقت عصابهای ( پارچهای که از به خاطر سر درد به سر میبندند) را که به سر بسته بود از سر باز کند، روز به روز زهرا لاغرتر و ناتوان‌تر میشد. بعد از پدر همیشه زهرا را با چشمی گریان دیدند. «
منهده الرکن» این جمله معنی عجیبی دارد. «رکن» یعنی پایه، مثل یک ساختمان که پایه هایی دارد و روی آن پایه ها ایستاده است. از نظر جسمانی، پا و ستون فقرات رکن انسان است، یعنی انسان که می ایستد روی این بنای استخوانی می ایستد. گاهی از نظر جسمی، این رکن خراب می شود، مثل کسی که فرض کنید پاهایش را بریده باشند یا ستون فقراتش درهم شکسته باشد. ولی گاهی انسان از نظر روحی آن‌چنان درهم کوبیده می شود که گویی آن پایه های روحی که روی آن ایستاده است خراب شده است. زهرا را بعد از پدر این‌چنین توصیف کرده‌اند” (مجموعه آثار جلد ۱۶)
نظر اسلام درباره برده داری و شیوه برخورد با غلام و کنیز؟!
شبهه
سوال: نظر اسلام درباه برده گرفتن اسیران جنگی به عنوان غلام و کنیز چیست؟
پاسخ حجت الاسلام یوسف وند:
در نگاه به دین باید به صورت دقیق تمام جوانب دستورات آن را مد نظر داشت و نمی توان با پیش فرضهای غلط به سمت تفسیر آیات و روایات و مفاهیم دینی رفت. بحث کنیز و غلام از مباحثی است که متاسفانه خوب تمام جوانب آن بررسی نشده و مکان و زمان اجرای این حکم مورد توجه قرار نگرفته است. ما از زمانی بحث می کنیم که برده داری نه تنها در شبهه جزیره عرب بلکه در سایر جوامع آن روز وجود داشته و یک نوع سبک اجتماعی ضروری آن دوره بوده و اسلام در چنین زمانی ظهور و بروز کرده و قطعا نمی تواند نسبت به این سبک زندگی بی تفاوت باشد. اسلام با احکام خود سعی بسیار کرده تا نظام برده داری را محدود وکنترل کند و تمام حقوق را به بردگان بدهد. البته فراموش نکنیم در عصر ما نیز برده داری نوین وجود دارد و باید در فرصتی مناسب به نقد این نوع برده داری که حاصل تفکر غرب است بپردازیم.
انواع دستورات دینی سبب شد که نظام برده داری از بین برود، بردگان هم از حقوق فقهی و هم از حقوق اخلاقی بالایی برخوردار بوده اند، و همین روش سبب شده که آن نظامات آرام آرام برچیده بشود
رسول خدا(ص) می فرمودند: « لا یقل احدکم: عبدى و امتى . و لیقل: فتاى و فتاتى ــــ نگویید برده و کنیز من، بگویید پسرکم و دخترکم »
گوستاو لوبون، شرق شناس معروف، در این باره مى‌‌گوید:
«آنچه مسلّم است برده نزد مسلمانان بدان صورت که در نزد مسیحیان بوده نیست؛ و وضعى که بردگان مشرق در آن به سر مىبرند به مراتب بهتر از وضعى است که نوکران و کلفتهاى اروپایى دارند غلامان زر خرید در مشرق زمین جزء خانواده محسوب هستند و چنانچه پیش از این گفته شد حتى مىتوانند با دختران آقایان و مالکین خود ازدواج کرده و در زمره ی دامادان او در آیند و همچنین مىتوانند بزرگترین منصبها را نائل گردند . در مشرق، غلام بودن عار و ننگ نیست و بدان اندازه که در مغرب نوکر از ارباب خود فاصله دارد در آنجا غلام از مالکش دور نیست و ارتباطش زیادتر و با او نزدیکتر است .»
قطعا خداوند هر انسانی را آزاد آفریده و او از حق اختیار برای زندگی برخوردار است، اما گاهی خود انسان با اعمالش سبب یکسری از محدودیت ها برای خود می شود. تصور کنید مجرمی را که به زندان محکوم شده است، هیچ کسی با زندان رفتن مجرمی که حقش بوده؛ مخالفت نمی کند،
زمانی که سپاه دشمن را بررسی کنید خواهید دید که فقط مردان نیستند که در مقابل اسلام ایستاده اند بلکه زنانی هم همراه سپاه دشمن آمده اند و حالا با تحریک یا سایر کارها جبهه باطل را تقویت می کنند. در این جنگ اگر سپاه اسلام در دفاع از خود پیروز می شد بدیهی هست که معمولا عده ای اسیر می شدند، بحث ما اینجاست که از نظر منطقی حاکم و مدیر یک جامعه چگونه با این اسیران باید برخورد کند ؟، ما نیز بدور از اینک احساسی و شعاری برخورد کنیم به این مسئله نگاه می کنیم.
چند راه حل متصور هست:
تمام اسیران بخشیده و آزاد شوند!.
تمام اسیران کشته شوند!.
تمام اسیران زندانی بشوند!.
راه دیگر معاوضه اسیران کافر با اسیران مسلمان یا فروش اسیران کافر است که در بسیاری از موارد همین کار را می کردند و قرآن به همین روش هم دستور داده، اما گاهی پیش می آمده که اسیری از مسمانان در دست کفار نبوده است یا کفار حاضر به خریدن اسرای خود نمی شدند، لذا فعلا به این قسم کاری نداریم!.
راهکاری اتخاذ شود که از توان و دانش و مهارت این اسیران برای تقویت جامعه اسلامی استفاده شود، و در مقابل هم آنها تربیت و از بسیاری از حقوق انسانی خویش برخوردار باشند.
اگر راهکار منطقی دیگری متصور هست می توانید به ما معرفی کنید. حالا برویم و این احتمالات را بررسی کنیم …
آیا شوهر می تواند پیامهای همسرش را بدون اطلاع او ببیند و بخواند
«استفتاء اختصاصی سایت هدانا از دفتر مقام معظم رهبری و حضرت آیت الله مکارم شیرازی
پاسخ :
آیت الله خامنه ای
تجسس در امور دیگران جایز نیست.
آ یهالله مکارم شیرازی:
نوعی تجسس محسوب می شود و جایز نیست .
شکستن نماز واجب چه حکمی دارد
[ شکستن نماز واجب از روی اختیار حرام است]
مسأله ۱۱۵۹ شکستن نماز واجب از روی اختیار حرام است (۱)، ولی برای حفظ مال (۲) و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد (۳).
(۱) (خوئی، تبریزی:) بنا بر احتیاط واجب حرام است.. (سیستانی:) بنا بر احتیاط واجب جایز نیست..
(۲) (فاضل:) حفظ جان و مال..
(۳) (بهجت:) و هم چنین شکستن نماز مستحبّی از روی اختیار، مانعی ندارد.
(سیستانی:) بلکه برای هر غرضی دینی یا دنیوی که مورد اهتمام نماز گزار است مانعی ندارد.
(مکارم:) مسأله شکستن نماز واجب عمداً، بنا بر احتیاط جایز نیست ولی برای جلوگیری کردن از ضرر قابل توجّه مالی یا بدنی مانعی ندارد.
توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی
منشاء شش‌گانه گناهان
شرح حدیثی از مرحوم آیت‌الله آقامجتبی تهرانی؛
متن حدیث:
روِیَ عَنِ الصَّادِقِ (عَلَیهِ السَّلَامُ) قَالَ:
إِنَّ أَوَّلَ مَا عُصِیَ اللَّهُ بِهِ سِتٌّ ؛ حُبُّ الدُّنْیَا وَ حُبُّ الرِّئَاسَهِ وَ حُبُّ الطَّعَامِ وَ حُبُّ النِّسَاءِ وَ حُبُّ النَّوْمِ وَ حُبُّ الرَّاحَهِ.[۱]
شرح حدیث:
درروایتی از امام صادق(صلوات الله علیه) منقول است که حضرت فرمودند: سرآمد اموری که موجب می‌شود انسان از فرمان الهی سرپیچی کند و نسبت به خداوند گناه وعصیان کند، شش مورد است. یعنی این شش مورد سرآمد هستند؛ نه این که موارد دیگر موجبِ گناه نمی‌شود. اینها غالباً سرآمد هستند. گناهانی که از انسان سر میزند، منشأش غالباً یکی از اینها است.
حبّ الدنیا؛
پول دوستی_موجب می‌شود که نه حرام سرش بشود نه حلال. لذا موجب عصیان می شود. دو نوع گناه داریم که یکی از آنها ترک واجب است؛ خودِ ترک واجب هم گناه است. پول دوستی منشأ گناه می‌شود.
حبّ الرئاسه؛
جاه طلبی، ریاست_طلبی. این هم منشأ گناهان و معاصی دیگر می‌شود.
حبّ الطعام؛
«ابن البطن»، یعنی کسانی که به اسارت_شکم میروند. این هم منشأ گناهان بعدی می‌شود.
حبّ النساء؛
منظور «ابن الفرج» است. مراد از حبّ النساء ؛ شهوت_جنسی است.
از آن طرف، حبّ الطعام به تعبیر ما شهوت بطنی و شکم پرستی است، از این طرف هم شهوت جنسی را مطرح میفرماید که از این دو تعبیر می‌شود به «ابن البطن و الفرج». اینها اسیرند و به اسارت شکم و شهوت جنسیشان درآمده‌اند و این خود منشأ گناه می شود.
حبّ النوم؛
یعنی کسانی که خیلی مقیّدند به خوابیدن. اینها هم به معصیت میافتند. یک سنخ معاصی هست که منشأش حبّ نوم و خواب است. صبح نماز صبحش قضا می‌شود، برای چه؟ چون می‌خواهد بخوابد.
حب الراحه؛
یعنی راحت_طلبی. این هم منشأ یک سنخ از معاصی است.
یک رشته ای وجود دارد که همه این شش مورد را به هم پیوسته میکند و آن «حُبّ» است. «حبّ الدنیا»، «حبّ الرئاسه»، «حبّ الطعام»، «حبّ النساء»، »حبّ النوم»، «حبّ الراحه». همه اینها مثل دانههای تسبیحی در یک نخ هستند و آن نخ تسبیح،
همین «حبّ دنیا و امور مادّی» است.
لذا همه اینها مربوط به هم هستند. متعلّق به این عالم_مادّه است که انسان را به گناه میکشاند که اگر این نباشد، هیچ وقت گناه سر نمیزند و واجب هم ترک نمی‌شود.[۲]
[۱]. بحارالانوار، ج۷۰ ، ص ۶۰
[۲]. یکشنبه: ۳۰ آبان ۸۹؛ ۱۴ ذی الحجّه ۱۴۳۱؛ مسجد جامع بازار تهران
شیرین‌ترین نمازی که خواندم؟!
حجت‌الاسلام قرائتی می‌گوید: یک وقتی ما در ستاد نماز نوشتیم آقازاده‌ها، دخترخانم‌ها، شیرین‌ترین نمازی که خواندید برای ما بنویسید. یک دختر یازده ساله یک نامه نوشت، همه ما بُهتمان زد، دختر یازده ساله ما ریش‌سفیدها را به تواضع و کرنش واداشت. نوشت که ستاد اقامه نماز، شیرین‌ترین نمازی که خواندم این است:
در سفری همراه پدر و مادرم در اتوبوس نشسته بودم و به زمین و آسمان نگاه می‌کردم، خورشید را دیدم که کم‌کم غروب می‌کرد، یادم آمد نماز ظهرم را نخوانده‌ام، به پدرم گفتم: از راننده درخواست کن توقف کند تا نمازم را بخوانم، پدرم گفت: راننده به خاطر نماز یک دختربچه توقف نمی‌کند و اگر هم توقف کند، ممکن است بعضی از مسافران ناراحت شوند.
گفتم: خودم به راننده می‌گویم، پدر گفت: گوش نمی‌دهد. گفتم: به راننده پول بدهیم تا دقایقی توقف کند، پدر گفت: با پول توقف نمی‌کند، پدر که اصرارم را دید، با تندی گفت:ای‌کاش نمازت را می‌خواندی و مزاحم مردم نمی‌شدی، حالا سر جایت بنشین و بعداً نمازت را قضا کن! به پدرم گفتم: خواهش می‌کنم امروز به من اجازه دهید خودم تصمیم بگیرم و در کار من دخالت نکنید. پدرم سکوت کرد، بطری آبی را برداشتم و سطلی را هم که زیر صندلی آویزان بود، از صندلی جدا کردم. تصمیم گرفتم با همان آب و در همان سطل وسط اتوبوس وضو بگیرم و نشسته روی صندلی نمازم را بخوانم.
همین که مشغول وضو بودم، شاگرد راننده پرسید: چه کار میکنی؟ ماجرا را توضیح دادم و او همه چیز را به راننده گفت، راننده که از آینه ماشین وضو گرفتن مرا می‌دید، خوشش آمد و گفت: دخترم من به احترام نماز شما دقایقی توقف می‌کنم، با خوشحالی از او تشکر کردم و از ماشین پیاده و مشغول نماز شدم، تمام مسافران اتوبوس از کار من تعجب کرده بودند و به یکدیگر نگاه می‌کردند، برخی هم گفتند: ما هم نماز نخواندیم، آفرین بر این دختر و اراده و عزم او، همین دختر روز قیامت برای ما حجت است، نمازم که تمام شد، دیدم ۱۷ نفر از مسافران به نماز ایستاده‌اند، این شیرین‌ترین نماز من بود که در بیابان توانستم نماز و یاد خدا را زنده کنم.
قدر لحظه،لحظه زندگی رو می دونی؟!
یکی از دوستان شیخ_رجبعلی_خیاط رضوان الله علیه نقل می کند:
روزی خدمت ایشان بودم، فرمود: جوانی را در برزخ دیدم که می گفت: نمی دانید اینجا چه خبر است! هنگامی که اینجا بیایید خواهید فهمید، هر نفسی که به یاد غیر خدا کشیده اید، به زیان شما تمام شده است!
منبع: کیمیای محبت، ص۲۰۷.
آیا احساس میکنی مشکلاتت خیلی زیاد و طاقت فرسا شده؟
خدایا مگر من چکار کرده‌ام که این‌قدر باید بدبختی بکشم؟!
اولین_اقدام برای رفع نقص_مادی_و_معنوی
هر موقع در زندگی‌ات نقصی دیدی، نقص مادی و معنوی، نقص روحی و جسمی، به عنوان اولین اقدام، نمازت را بررسی کن؛ شاید در نماز کم می‌گذاری. البته مؤمن در دنیا مشکل و سختی هم دارد؛ گاهی مریض می‌شود، گرفتار می‌شود، تصادف میکند. بالاخره انسان مؤمن با مشکلات درگیر می‌شود، اما اگر احساس کردی این مشکلات خیلی زیاد و طاقت‌فرسا شده است یا این مشکلات نباید این‌قدر تو را اذیت کند، احتمالاً از نمازت کم گذاشته‌ای. نمازت را درست کن؛ ان‌شاءالله مشکلات تو برطرف می‌شود.
در امور معنوی هم همینطور است. مؤمن گاهی دچار هوس گناه می‌شود، دچار وسوسه‌های شیطان می‌شود، مؤمن گاهی دچار خطا می‌شود. اما اگر دیدی خطاکاری‌هایت دارد تو را از گردونه خارج میکند، وضع معنویت دارد بد می‌شود، به حدی که دیگر با خدا ارتباط نداری، اولین کاری که باید بکنی این است که نمازت را درست کنی. به خودت بگو: «معلوم است که من دارم بد نماز می‌خوانم.»
حتماً دیده‌اید بعضی‌ها وقتی گرفتار می‌شوند، می‌گویند: «خدایا مگر من چکار کرده‌ام که این‌قدر باید بدبختی بکشم؟!» اگر کسی بخواهد این حرف را درست بگوید، باید بگوید: «خدایا مگر من بد نماز می‌خوانم که این‌قدر گرفتار می‌شوم؟!»دلیل دردها و تنهاماندن حضرت زهرا(س) چه بود؟!
دردهای حضرت زهرا (س) ناشی از درک او بود؛درک او از آینده ای که مردم داشتند برای خودشان می ساختند. او و خانوادۀ گرامیش به این دلیل تنها_مانده بودند که کسی درک آنها را نداشت.
مردم نمی‌فهمیدند در اثر دفاع نکردن از حق چه نتایج_شومی در انتظارشان است. تازه از شدت گریه‌های حضرت زهرا(س) هم متعجب می‌شدند.
فاطمیه
استاد_پناهیان
خاطره ای جالب از شهید
آخرین روزهای سال ۱۳۶۲ بود که خبر شهادت پدرم به ما رسید. بعد از یک هفته عزاداری، مادرم به همراه فامیل برای برگزاری مراسم یاد بود به زادگاه پدرم (خوانسار) رفتند و من هم بعد از هفت روز اولین‌بار به مدرسه رفتم.
همان روز برنامه امتحانی ثلث دوم را به ما دادند و گفتند (والدین باید آن را امضاء کنند.) آن شب با خاطری غمگین و چشمانی اشک‌آلود، با این فکر که چه کسی باید برنامه مرا امضاء کند به خواب رفتم.
در عالم رویا پدرم را دیدم که مثل همیشه خندان و پرنشاط بود. بعد از کمی صحبت به من گفت: [زهرا آن نامه را بیاور تا امضاء کنم.] گفتم: [کدام نامه؟] گفت: همان نامه‌ای که امروز در مدرسه به تو دادند.
برنامه را آوردم اما هر خودکاری که برمی‌داشتم تا به پدرم بدهم قرمز بود. چون می‌دانستم پدرم با قرمز امضاء نمی کند، بالاخره یک خودکار آبی پیدا کردم و به او دادم و پدرم شروع کرد به نوشتن.
صبح که برای رفتن به مدرسه آماده می‌شدم از خواب دیشب چیزی خاطرم نبود. اما وقتی داشتم وسایلم را مرتب می‌کردم، ناگهان چشمم به آن برنامه افتاد.
باورم نمی‌شد! اما حقیقت داشت. در ستون ملاحظات برنامه دست خط پدرم که به رنگ قرمز نوشته بود: اینجانب نظارت دارم. سید مجتبی صالحی و امضاء…
پ.ن: امضای این شهید به عنوان معجزه‌ی شهید_سیدمجتبی_صالحی_خوانساری نامگذاری شده، که در تهران، خیابان طالقانی، موزه آثار شهدا نگهداری می‌شود. این امضا، با تعداد زیادی از امضاهای شهید تطبیق داده شده و آیت الله خزعلی هم مرقومه ای پای آن نوشته است.
آیا برای صیغه مجدد با شوهر قبلی نیاز است که زن عده نگه دارد
پرسش: اگر مردی با زنی صیغه عقد موقت جاری ساخته باشند و مجامعت نیز واقع شده باشد چنانچه به منظور تبدیل عقد مؤقت به دائم (میان همان مرد و زن) صیغه موقت را فسخ نمایند آیا قبل از جاری ساختن عقد دائم زن می بایستی عده نگه دارد؟
به بیان دیگر آیا برای تبدیل عقد موقت به دائم میان یک زن و مرد واحد نیز می بایستی توسط زن مدت عده رعایت شود؟
پاسخ: عده لازم نیست ولی عقد را نمی توان فسخ کرد بلکه اگر وقت باقی است باید مرد باقیمانده را ببخشد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.
علنی کردن عدم اقتدا به امام جماعت
سوال
۲۲۸ – اگر کسی امام جماعت را قبول نداشته باشد و در بین دو نماز نمازش را اعاده کند اجازه دارد به افراد دیگر بگوید که من نمازم را اعاده می‌کنم یا حالتی به خود بگیرد که توجه دیگران را جلب کند؟
پاسخ:
موارد مختلف است اگر باعث هتک یا اطلاع دیگران به عیب مخفی او باشد جایز نیست.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی شبیری زنجانی.
ثواب خرید کالای ایرانی
س. آیا خرید کالای ایرانی ثواب هم دارد؟
ج. اگر به نیت تقویت مسلمانان و اقتصاد نظام اسلامی انجام شود قطعاً ثواب دارد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای/ استفتائات جدید اسفند ۹۵
درد بی‌تفاوتی و سهل‌انگاری نسبت به ولایت!
قالت فاطمه( سلام الله علیها): «الیکم عنی، فلاعذر بعد غدیرکم، والامر بعد تقصیرکم، هل ترک ابی یوم غدیرخم لاحد عذرا؟»
حضرت فاطمه(سلام الله علیها) خطاب به مهاجرین و انصار فرمود:
از من دور شوید، و مرا به حال خود رها کنید، با آن همه بی‌تفاوتی و سهل‌انگاری‌هایتان، عذری برای شما باقی نمانده است.
آیا پدرم در روز غدیرخم برای کسی جای عذری باقی گذاشت؟! (۱)
___________________
۱ احتجاج، ج ۱، ص ۱۴۶
امام رضا علیه السلام:
منْ لَمْ یَقْدِرْ عَلى مایُکَفِّرُ بِهِ ذُنُوبَهُ، فَلْیَکْثُرْ مِنْ الصَّلوهِ عَلى مُحَمَّد وَآلِهِ، فَإنَّها تَهْدِمُ الذُّنُوبَ هَدْماً
کسى که توان جبران گناهانش را ندارد، زیاد بر حضرت محمّد و اهل بیتش(علیهم السلام)صلوات و درود فرستد، که همانا گناهانش ـ اگر حقّ الناس نباشد ـ محو و نابود گردد.
جامع الأخبار ص ۵۹
هرگز سختی‌های زندگی خود را برای دیگران تشریح نکنیم.
مفضّل با فشار سخت زندگی روبرو شده بود ،فقر وتنگ دستی، داشتن قرض و مخارج سنگین زندگی او را آزار می‌داد، درمحضر امام صادق علیه السلام لب به شکایت گشود و بیچارگی‌های خود را مو به موتشریح کرد :« فلان مبلغ قرض دارم ،فلان مشکلرا دارم، متحیّرم چه کنم ؟ و….!»خلاصه در آخر کلامش از امام صادق علیه السلام درخواست دعا کرد.
امام علیه السلام به کنیزش دستور داد یک کیسه اشرفی که منصور برای وی فرستاده بود بیاورند ،بعد این کیسه را در اختیار مفضّل قرار داد.
مفضّل به امام علیه السلام عرض کرد: «آقا!… مقصودماز آنچه در حضور شما گفتم دعا بود.»
حضرت امام علیه السلام فرمودند: « بسیار خوب! … دعا هم می‌کنم؛،امّا این را بدان؛ هرگز سختی‌های خود را برای مردم تشریح نکن. اولین اثرش این است که وانمود می‌شود تو در میدان زندگی زمین خورده‌ای واز روزگار شکست یافته‌ای، در نظرها کوچک می‌شوی وشخصیّت واحترامت از میان می‌رود».
کافی ج ۴ ص ۲۱
شهید مطهری،داستان راستان ص۱۷ .و رحمتی ،محمد،گنجینه معارف ج۱ص۱۱۲
هرگز سختی‌های زندگی خود را برای دیگران تشریح نکنیم.
مفضّل با فشار سخت زندگی روبرو شده بود ،فقر وتنگ دستی، داشتن قرض و مخارج سنگین زندگی او را آزار می‌داد، درمحضر امام صادق علیه السلام لب به شکایت گشود و بیچارگی‌های خود را مو به موتشریح کرد :« فلان مبلغ قرض دارم ،فلان مشکلرا دارم، متحیّرم چه کنم ؟ و….!»خلاصه در آخر کلامش از امام صادق علیه السلام درخواست دعا کرد.
امام علیه السلام به کنیزش دستور داد یک کیسه اشرفی که منصور برای وی فرستاده بود بیاورند ،بعد این کیسه را در اختیار مفضّل قرار داد.
مفضّل به امام علیه السلام عرض کرد: «آقا!… مقصودماز آنچه در حضور شما گفتم دعا بود.»
حضرت امام علیه السلام فرمودند: « بسیار خوب! … دعا هم می‌کنم؛،امّا این را بدان؛ هرگز سختی‌های خود را برای مردم تشریح نکن. اولین اثرش این است که وانمود می‌شود تو در میدان زندگی زمین خورده‌ای واز روزگار شکست یافته‌ای، در نظرها کوچک می‌شوی وشخصیّت واحترامت از میان می‌رود».
کافی ج ۴ ص ۲۱
شهید مطهری،داستان راستان ص۱۷ .و رحمتی ،محمد،گنجینه معارف ج۱ص۱۱۲
آیا میدانید امید بخش ترین آیه قرآن کریم کدام است؟
حضرت علی علیه السلام بر جمعی وارد شده و از آنها سؤال فرمودند: آیا می دانید امید بخش ترین آیه ی قرآن کدام است؟! هرکس به فراخور حال خویش آیه ای را عنوان کرد:
بعضی گفتند: آیه ی «إِنَّ اللّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ»[۱] یعنی خداوند جز شرک، گناهان دیگر را می بخشد.
بعض دیگر بر آن بودند که این آیه است؛ «وَ مَنْ یَعْمَلْ سُوءًا أَوْ یَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ یَسْتَغْفِرِ اللّهَ یَجِدِ اللّهَ غَفُورًا رَحیمًا»[۲] یعنی هرکس خلافکار و ظالم باشد ولی استغفار کند، خداوند را بخشنده و مهربان خواهد یافت.
عدّه ای اظهار داشتند آیه ی «یا عِبادِیَ الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلی أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَهِ اللّهِ إِنَّ اللّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعًا»[۳] یعنی ای بندگان من که در حقّ خود اسراف کرده اید! از رحمت خدا مأیوس نشوید، زیرا او همه ی گناهان را می بخشد.
تعدادی هم نظر به این آیه داشتند؛ «وَ الَّذینَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَهً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَ مَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ»[۴] یعنی کسانی که اگر کار زشتی انجام دادند و به خودشان ظلم کردند، یاد خداوند می کنند و برای گناهان خویش استغفار می نمایند، و کیست جز خداوند که گناهان را ببخشد.
بعد از اینکه حضرت نظرات آنان را شنید، فرمودند:
از حبیبم رسول خدا صلی الله علیه و آله شنیدم که فرمود: امید بخش ترین آیه در قرآن این آیه است:
«وَ أَقِمِ الصَّلاهَ طَرَفَیِ النَّهارِ وَ زُلَفًا مِنَ اللَّیْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ»[۵]
سپس پیامبر صلی الله علیه و آله ادامه دادند:
یا علی! سوگند به خداوندی که مرا بشیر و نذیر به سوی مردم مبعوث کرد، وقتی که انسان برای نماز وضو بگیرد، گناهانش ریخته می شود، و زمانی که رو به قبله کند، پاک می شود. یا علی! مثال اقامه کننده ی نمازهای روزانه، مثل کسی است که هر روز پنج مرتبه در نهر آبی که جلوی منزل اوست خود را شستشو کند.[۶]
[۱]. نساء، ۴۸٫
[۲]. نساء، ۱۱۰٫
[۳]. زمر، ۵۳٫
[۴]. آل عمران، ۱۳۴٫
[۵]. هود، ۱۱۴٫
[۶]. تفاسیر مجمع البیان و کنزالدقائق.
نفقه پدر و مادر فقیر
پرسش : آیا تأمین مخارج پدر و مادر نیازمند، به عهده پسران آنها مى باشد؟ یا به عهده دخترانى که داراى درآمد باشند نیز مى باشد؟
پاسخ : فرقى میان پسر و دختر ازاین نظر نیست و نفقه پدر و مادر فقیر بر هر دو واجب است.
نفقه پدر بزرگ و مادر بزرگ [نفقه]
پرسش : پدر بزرگ و مادر بزرگ واجب النفقه هستند ؟
پاسخ : واجب النفقه محسوب نمی شوند ولی بهتر، رعایت حال آنهاست.
شستن فرش و موکت نجس
سوال: آیا گلیم یا فرش نجسی را که با آب لوله کشی متصل به منبع آب شهری شستشو می دهیم، به مجرد رسیدن آب لوله کشی به محل نجس، پاک می شوند یا باید آب غساله از آن جدا شود؟
ج. در تطهیر با آب لوله کشی، جدا شدن آب غساله شرط نیست، بلکه به مجرد رسیدن آب به مکان نجس، بعد از زوال عین نجاست و حرکت غساله از جای خود به وسیله دست کشیدن بر فرش در هنگام اتصال آب، طهارت حاصل می شود.
آثار غفلت از اصلاح نفس سالک(سلوک عارفانه)
عرفان
(بدان ای سالک راه حق!) باید دانست اگر انسان از خود غفلت کند و درصدد اصلاح نفس و تزکیه آن برنیاید و نفس را سرخود بار بیاورد، هر روز، بلکه هر ساعت، بر حجاب‌های آن افزوده شود و از پس هر حجابی حجابی، بلکه حجبی برای او پیدا شود، تا آنجا که نور فطرت به کلی خاموش شود و از محبت الهیه در آن اثری و خبری باقی نماند، بلکه از حق تعالی و آنچه به او مربوط است متنفر گردد، و ریشه عداوت حق و مقربان درگاه مقدس او در قلبش محکم گردد، تا آنجا که به کلی درهای سعادت به روی او بسته شود و راه آشتی با حق تعالی و شفعا (اهل شفاعت) منسد (بسته) گردد. (۱)
______________________
۱ شرح حدیث جنود عقل و جهل، امام‌خمینی(ره)، ص۸۳
اگر امانتدار حاضر به نگهداری امانت نباشد؟
مسأله ۲۳۳۱ اگر انسان به صاحب مال بفهماند که برای نگهداری مال او حاضر نیست؛ چنانچه او مال را بگذارد و برود و این شخص مال را برندارد و آن مال تلف شود (۱) کسی که امانت را قبول نکرده ضامن نیست ولی احتیاط مستحب ّ آن است که اگر ممکن باشد آن را نگهداری نماید (۲).
(۱) (خوئی)، (گلپایگانی)، (صافی)، (زنجانی)، (تبریزی): چنانچه او مال را بگذارد و برود و آن مال تلف شود..
(۲) (مکارم): بهتر آن است که اگر می‌تواند آن را نگهداری کند.
(سیستانی): مسأله اگر انسان به صاحب مال بفهماند که حاضر به نگهداری مال او نیست و مال را از او نگیرد، ولی او مال را بگذارد و برود، و آن مال تلف شود، امانتدار ضامن نیست ولی احتیاط مستحب ّ آن است که اگر ممکن باشد آن را نگهداری نماید.
توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
اگر عمداً همه صورت را به طرف راست یا چپ قبله برگرداند
مسأله ۱۱۳۱ اگر عمداً همه صورت را به طرف راست یا چپ قبله برگرداند نمازش باطل است (۱) بلکه اگر سهواً هم صورت را به این مقدار بگرداند احتیاط واجب آن است که نماز را دوباره بخواند (و لازم نیست که نماز اول را تمام نماید (۲))، ولی اگر سر را کمی بگرداند، عمداً باشد یا اشتباهاً نمازش باطل نمی شود.
(۲) [قسمت داخل پرانتز در رساله آیت اللّه اراکی نیست] (بهجت:) رجوع کنید به ذیل پنجم از مُبطلات در صفحه قبل.
(گلپایگانی، صافی:) مسأله اگر عمداً سر را به پشت بگرداند نمازش باطل است و اگر سهواً سر را به این مقدار بگرداند، احتیاط واجب آن است که نماز را تمام کند و دوباره بخواند ولی اگر سر را به طرف راست یا چپ بگرداند عمداً باشد یا اشتباهاً نمازش باطل نمی شود ولی کراهت دارد.
(خوئی، تبریزی:) مسأله اگر عمداً یا سهواً سر را به قدری بگرداند که مواجه طرف راست یا چپ قبله یا بیشتر باشد نمازش باطل است، ولی اگر سر را کمی بگرداند که نگویند روی خود را از قبله برگردانده عمداً باشد یا اشتباهاً نمازش باطل نمی شود، و اگر به مقداری برگرداند که بگویند روی خود را از قبله برگردانده است، ولی به حدّ راست یا چپ قبله نرسیده باشد، در این صورت چنانچه رو گرداندن عمدی باشد نماز باطل است و اگر سهوی باشد نماز صحیح است.
(فاضل:) مسأله اگر عمداً یا سهواً سر را به قدری برگرداند که بتواند پشت سر را ببیند نماز باطل است ولی اگر سر را کمی بگرداند عمداً باشد یا اشتباهاً نمازش باطل نمی شود.
(مکارم:) مسأله هر گاه عمداً یا سهواً صورت را به تنهایی کاملًا به طرف راست یا چپ برگرداند بنا بر احتیاط واجب نمازش را اعاده کند، ولی اگر صورت را کمی بگرداند به طوری که از قبله خارج نشود نماز باطل نمی شود.
(زنجانی:) مسأله اگر عمداً یا سهواً سر را به قدری بگرداند که بیشتر از طرف راست یا چپ قبله منحرف گردد نمازش باطل، ولی اگر سر را کمی بگرداند که نگویند روی خود را از قبله برگردانده عمداً باشد یا اشتباهاً نمازش باطل نمی شود، و اگر به مقداری برگرداند که بگویند که روی خود را از قبله برگردانده است ولی بیشتر از طرف راست و چپ قبله منحرف نشده باشد، نمازش در این صورت چنانچه رو گرداندن عمدی باشد باطل است و اگر سهواً باشد نمازش صحیح است.
(سیستانی:) مسأله اگر صورت خود را فقط از قبله برگرداند ولی بدنش به طرف قبله باشد چنانچه به حدّی گردن را کج کند که بتواند مقداری از پشت سرش را ببیند حکم او همان حکم برگشتن از قبله است که قبلًا ذکر شده و اگر انحراف او به این حد نباشد ولی عرفاً زیاد باشد بنا بر احتیاط واجب باید اعاده کند و امّا اگر مقدار کمی گردنش را کج کند نمازش باطل نمی شود هر چند این کار مکروه است.
توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
پیام داستان حضرت موسی تنها نگذاشتن رهبر جامعه
آیت‌الله جوادی آملی:
ملتی می‌تواند حافظ مرز و بوم خود باشد که رهبر خود را تنها نگذارد
استاد درس خارج حوزه گفت: به برکت انقلاب اسلامی، سینما معقول شده و محدوده آن از دور بین حس و خیال، به انتقال از عقل به خیال و از خیال به حس گسترش یافته است؛ در حقیقت سینما بعد از انقلاب اسلامی به سمت معقول شدن حرکت کرد.
آیت‌الله جوادی آملی در دیدار تهیه کننده، کارگردان و برخی دیگر از عوامل سازنده سریال «موسی کلیم‌الله» با بیان این نکته که سینما بعد از انقلاب اسلامی به بلوغ رسید، اظهار داشت: سینما قبل از انقلاب نابالغ بود و پس از انقلاب به لطف الهی بالغ شد؛ سینمای نابالغ سینمایی است که مطلب معقول و حکیمانه در آن وجود نداشته باشد و تنها در محدوده حس و خیال باشد. سینمایی که تنها در محدوده حس و خیال باشد، نه خود پایگاه عقلی دارد و نه می‌تواند ملت را عاقل کند.
آیت‌الله جوادی آملی به فراز دیگری از داستان حضرت موسی پرداخت و بیان داشت: وقتی حضرت موسی خواست بنی اسرائیل را علیه فرعون بشوراند، آنها به رهبر خود یعنی حضرت موسی(ع) گفتند تو با خدایت به سراغ فرعون برو و ما بعد خواهیم آمد! پیام سریال «موسی کلیم الله» باید این باشد که ملتی می‌تواند حافظ مرز و بوم خود باشد که رهبر خود را تنها نگذارد.
استاد درس خارج حوزه گفت: کشور را سه عنصر اصلی اداره میکند، ماده‌های قانونی که مجلس هر کشور آنها را وضع میکند، این مواد قانونی از مبانی که از قانون اساسی گرفته می‌شود، استخراج می‌شوند و مبانی را باید از منبع گرفت. اینجا محل اختلاف ما با غرب است؛ آنها مبانی خود را از منبع خرد جمعی می‌گیرند، در حالی که ما منبع خود را وحی قرار داده‌ایم، آنها فرعونی می‌اندیشند، فرعون نیز همین گونه بود و خود را به جای خدا می‌دانست و براساس امیال و هوای نفسانی خود کشور را اداره می‌کرد در حالی که کشور را باید تفکر وحیانی اداره کند.
این مرجع تقلید با تاکید بر رسالت حقیقی هنر بیان داشت: شما هنرمندان باید ملکوت اعلی را ترویج کنید، شما باید باعث ایجاد تقویت باورهای دینی و اعتقادی در جامعه باشید تا مردم بدانند که انسان، موجودی ابدی است که باید فکر و عمل ابدی داشته باشد.
وی در نقد ایستایی تفکر غرب در محدوده معرفت حسی و تجربی، افزود: همان تفکری که بنی اسرائیل داشتند و به حضرت موسی می‌گفتند ما تا چیزی را نبینیم باور نمی‌کنیم! امروز دامن‌گیر تفکر غرب است، امروز نیز غرب همین را می‌گوید و گرفتار همین سطح نازل معرفت یعنی معرفت حسی و تجربی است؛ ملتی که تنها در محدوده حس و تجربه صرف حرکت کند آمادگی گوساله پرستی دارد و امروزه که اساس معرفت در غرب، حسی و تجربی است همین معضل وجود دارد و خود را نشان می‌دهد.
وی با تاکید بر ضرورت تقویت عقلانیت جامعه خاطرنشان کرد: الان هم خطر ظهور سامری‌ها هست، در این بین آنکه مشکل را حل میکند ارتقاء عقلانیت جامعه است و موسی کلیم الله آمد این عقلانیت را زنده کند و اجازه ندهد سحر با معجزه، برابر نشان داده شود… .
کم رویى در غسل
پرسش ۱۹۰ . اگر شخص در جایى که مهمان است جنب شود، آیا به جهت خجالت مى تواند به جاى غسل، تیمم کند؟
همه مراجع: خجالت مجوز تیمم نیست و باید غسل کند.
تبصره. چنانچه صبر کند تا وقت نماز تنگ شود ـ اگر چه گناه کرده ـ تیمم او در آن هنگام صحیح است و مى تواند پس از تطهیر بدن و لباس، با آن نماز بخواند.
لازم به ذکر است برای غسل، لازم نیست شخص حتما استحمام نماید، بلکه با یک یا دو لیوان آب و خیس کردن یک پارچه و کشیدن آن بر اعضا نیز می توان غسل نمود. چه بسا در موارد و شرایط مختلف امکان حمام رفتن نباشد اما بتوان با این روش غسل کرد.
قبل از غسل اگر نجاستی بر روی پوست هست را بشویدو پس از آن به راحتی و با سرعت می توان با یک پارچه خیس غسل کرد.
خود ارضایی در روزه
«استفتاء اختصاصی سایت هدانا از دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای»
سوال: استمناء در روزه چه حکمی دارد؟
پاسخ: استمناء مطلقاً حرام است، و جزو گناهان بزرگ محسوب مىشود، که توبه جدی و واقعی از آن لازم است.
و اگر این عمل در حال روزه انجام گرفته و می دانستید که روزه را باطل می کند، در این صورت قضا و کفاره بر شما واجب است.
و چنانچه نمی‌دانستید که روزه را باطل می کند ، ولی می دانستید که حرام است، علاوه بر قضا، بنابر احتیاط واجب باید کفاره بدهید.
در فرض سوال اگر نمی دانستید که استمنا مبطل روزه است و نمی دانستید که موجب جنابت می شود اگر در حال روزه استمنا کرده اید باید قضای آنرا بجا آورید و کفاره ندارد و نسبت به روزه های بعد اگرعلم به جنابت نداشتید و بدون غسل جنابت روزه گرفته اید روزه ها صحیح است و قضا و کفاره ندارد و اگر جنابت را می دانستید و جاهل به وجوب غسل بودید، باید قضای روزه را به جا آورید، ولی کفاره ندارد.
منبع : استفتاء سایت هدانا از دفتر مقام معظم رهبری.
روزه روز های بلند در مناطق مختلف زمین
روزه روز های بلند در مناطق مختلف زمینخورشید در دانمارک و نروژ در تابستان ساعت چهار صبح طلوع نموده و ساعت ۲۳ غروب میکند و با رعایت ذهاب حمره مشرقیه و بین الطلوعین، باید حدود ۲۲ ساعت روزه گرفته شود. تکلیف من درباره نماز و روزه چیست؟
ج: مکلف باید در مورد اوقات نمازهای یومیه و روزه همان افق محل سکونت خود را رعایت کند، ولی اگر روزه گرفتن بر اثر طولانی بودن روز، غیر مقدور یا حرجی باشد، ادای آن ساقط و قضای آن واجب است.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.
آیا تزریق آمپول و سرم در روزه اشکال دارد
آیت الله خامنه ای:
احتیاط واجب آن است که روزه دار از آمپول هاى مقوّى یا مغذّى و هر آمپولى که در رگ تزریق مىشود و نیز انواع سرمها خوددارى کند، لکن آمپول‌هاى دارویى که در عضله تزریق مىشود و نیز آمپول‌هایى که براى بى حس کردن به کار مىرود، مانعى ندارد.
آیت الله صافی گلپایگانی:
احتیاط مستحب آن است که از استعمال آمپول و سرم خوددارى کند و اگر لازم شد و تزریق کرد روزه اش باطل نمی‌شود.
آیت الله سیستانی:
سرم و یا آمپول خوراکی که از رگ تزریق می شود، روزه را باطل نمی کند
آیت الله مکارم شیرازی:
»تمام انواع آمپولهای داروئی یا تقویتی که به صورت عضلانی تزریق می شوند، و همچنین تزریق واکسنهای غیر خوراکی برای افراد روزه دار اشکالی ندارد.لازم به ذکر است معظم له سابق بر این تزریق آمپول برای روزه داران را به صورت مطلق، محل اشکال می دانستند».
آیت الله وحید خراسانی:
تزریق آمپولى که به جاى دوا به کار مىرود یا عضو را بى حس مى‌‌کند ، اشکال ندارد و همچنین آمپول که به جاى آب وغذا به کار مىرود نیز مانعى ندارد ولى احتیاط مستحب آن است که از استعمال آمپولى که به جاى آب و غذا به کار مىرود خوددارى کند ، ولى در سرم احتیاط واجب این است که از آن اجتناب نماید و در صورتى که ضرورتى براى استعمال آن باشد ، باید بنابر احتیاط واجب روزه را گرفته و بعداً آن را قضا نماید .
احکام دندانپزشکى در روزه
استفتاء اختصاصی سایت هدانا از دفتر حضرت آیت الله سیستانی
سوال: آیا کارهاى دندانپزشکى از قبیل کشیدن دندان، عصب کشى، بى‌حسى، پر کردن، روزه را باطل مى‌‌کند؟
اگر از دهان و لثه‌ها خون بیاید موقع ماه مبارک رمضان آیا باید داخل دهان را هم تطهیر کرد؟
جواب:
۱خیر باطل نمی شود.
۲لازم نیست.
آیا استفراغ سبب باطل شدن روزه می شود
روزه
مسأله ۱۶۴۶ هر گاه روزه دار عمداً قَی کند اگر چه به واسطه مرض و مانند آن ناچار باشد روزه اش باطل می شود ولی اگر سهواً یا بی اختیار قی کند اشکال ندارد (۱).
۱) (آیت الله بهجت:) ولی نباید آن را عمداً فرو ببرد.
(آیت الله مکارم 🙂 مسأله قی کردن از روی عمد روزه را باطل می کند، هر چند برای نجات از مسمومیّت و درمان بیماری و مانند آن باشد ولی قی کردن بدون اختیار یا از روی سهو روزه را باطل نمی کند.
(آیت الله خامنه ای:)
هرگاه روزه دار عمداً قَى کند اگر چه به‌واسطه ى بیمارى و مانند آن ناچار به این کار باشد، روزه‌اش باطل مىشود ولى اگر سهواً یا بى‌اختیار قى کند اشکال ندارد.
۱۶۷٫ اگر در هنگام آروغ زدن چیزى در دهانش بیاید باید آن را بیرون بریزد و اگر بى‌اختیار فرو رود روزه‌اش صحیح است.
توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی./
روزه دختر و پسر تازه به سن تکلیف رسیده
روزه
دخترانى که تازه به سن تکلیف رسیدهاند و روزه گرفتن بر آنها مقدارى مشکل است، چه حکمى دارند؟ آیا سن بلوغ شرعى دختران اکمال نه سال قمرى است؟
ج) بنا بر نظر مشهور، بلوغ شرعى دختران همان تکمیل نه سال قمرى است که در این هنگام روزه بر آنها واجب است و ترک آن به مجرد بعضى از عذرها جایز نیست، ولى اگر روزه گرفتن براى ایشان ضرر داشته باشد یا تحمل آن برایشان همراه با مشقت زیاد باشد، افطار براى آنها جایز است.
من بر اثر ضعف جسمانى از ابتداى سن بلوغ تا دوازده سالگى روزه نگرفتهام، در حال حاضر چه تکلیفى دارم؟
ج) واجب است روزه هایى را که در ماه مبارک رمضان نگرفتهاید با این که به سنّ تکلیف رسیده بودید، قضا کنید، و اگر افطار روزه ماه رمضان عمدى و اختیارى و بدون عذر شرعى بوده، کفّاره هم بر شما واجب است.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.
اگر به واسطه بیماری روزه رمضان را نگیرد؟
مسأله ۱۷۰۳ اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد و مرض او تا رمضان سال بعد طول بکشد، قضای روزه هایی را که نگرفته بر او واجب نیست و باید برای هر روز یک مد[۷۵۰ گرم] که تقریباً ده سیر است طعام یعنی گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد (۱)، ولی اگر به واسطه عذر دیگری مثلًا برای مسافرت روزه نگرفته باشد و عذر او تا رمضان بعد باقی بماند، روزه هایی را که نگرفته باید قضا کند (۲) و احتیاط مستحب (۳) آن است که برای هر روز یک مد طعام هم به فقیر بدهد.
این مسأله در رساله آیت اللّه بهجت نیست
۱) (سیستانی:) باید برای هر روز یک مُد (۷۵۰ گرم تقریباً) طعام یعنی گندم یا جو یا نان و مانند اینها به فقیر بدهد..
(زنجانی:) باید برای هر روز یک مد که به احتیاط واجب حدود (۹۰۰) گرم است طعام به فقیر بدهد..
۲) (مکارم:) احتیاط واجب آن است که روزه هایی را که نگرفته، بعد از ماه رمضان قضا کند و برای هر روز یک مُد طعام به فقیر دهد، هم چنین، اگر ترک روزه به خاطر بیماری بوده، بعد بیماری رفع شده و عذر دیگری مانند مسافرت پیش آمده است.
۳) (خوئی، اراکی، فاضل، سیستانی، تبریزی، صافی:) احتیاط واجب.. (زنجانی:) احتیاط..
توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تب
اگر به گفته کسی قبل از اذان مغرب افطار کند
۳۳۲٫ اگر روزه‌دار به گفته‌ى کسى که مى‌‌گوید مغرب شده و اعتماد به گفته‌ى او نیست، افطار کند و سپس بفهمد که مغرب نبوده، قضا و کفاره بر او واجب مىشود.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.
روزه خانمی که بچه شیر می دهد
پرسش: حکم خانم شیرده در ماه رمضان چیست؟
پاسخ: زنى که بچه شیر مى دهد و شیر او کم است چه مادر بچه یا دایه او باشد ، اگر روزه براى خودش یا بچه اى که شیر مى دهد ضرر دارد ، روزه بر او واجب نیست ، و باید براى هر روز یـک مد طعام (۷۵۰ گرم نان یا ماکارونی یا آرد) به فقیر بدهد ، و روزه هایى را که نگرفته باید قضا نماید .
ولى بنابر احتیاط واجب ایـن حکم اختصاص به موردى دارد که شیر دادن بچه منحصر به همین راه باشد ، و اما اگر راه دیگرى براى شیر دادن بچه باشد – مثلا این که از شیر خشک استفاده کند – بنا بر احتیاط واجب باید روزه بگیرد.
منبع : سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی
نیت روزه یوم الشک (آخر شعبان یا اول رمضان) چیست؟
روزی که انسان شک دارد که آخر شعبان است یا اول ماه رمضان (یوم الشک) واجب نیست روزه بگیرد، و اگر بخواهد روزه بگیرد نمی‌تواند نیت روزه‌ی رمضان کند، بلکه می‌تواند قصد روزه‌ی مستحبی آخر شعبان یا روزه‌ی قضا و مانند آن کند و اگر بعداً معلوم شود که رمضان بوده از رمضان حساب می‌شود و قضای آن روز لازم نیست، و اگر در اثنای روز بفهمد که ماه رمضان است باید از همان لحظه نیت روزه‌ی رمضان کند.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.
احکام کافر و مقصود از اهل کتاب
س ۳۲۱: در منطقه محل تحصیل و سکونت ما اکثریت مطلق مردم کفّار بودایى هستند. اگر دانشجویى، خانه اى را از آنها اجاره نماید، آن خانه از نظر طهارت و نجاست چه حکمى دارد؟ آیا شستن و تطهیر منزل ضرورت دارد؟ قابل ذکر است که بسیارى از خانههاى این منطقه از چوب ساخته شده و قابل شستن نیست. هتل ها و اثاثیه و لوازم موجود در آنها چه حکمى دارند؟
ج: تا یقین به تماس اشیاء مورد استفاده شما با دست و بدن مرطوب کافر غیر کتابى حاصل نشده، حکم به نجاست نمى شود. در صورت یقین به نجاست هم آب کشیدن در و دیوار منازل و هتلها و اثاثیه و لوازم موجود در آن واجب نیست. آنچه واجب است تطهیر اشیاء نجسى است که براى خوردن و آشامیدن و نماز خواندن مورد استفاده قرار مى گیرند.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.
در ادامه کلیک کنید و بخوانید … .
حکم فروش کالای خریداری شده با قیمت قبلی به قیمت بالاتر
س ۱۹۸۰: اگر قیمت کالاهای موجود در مغازه به‌طور طبیعی یا ناگهانی افزایش یابد، آیا فروش آنها به قیمت کنونی جایز است؟
ج: اگر از طرف دولت قیمتی برای آنها تعیین نشده باشد، فروش آنها به قیمت عادلانه فعلی اشکال ندارد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.
خوردن آبجو برای سنگ کلیه
پرسش: حکم نوشیدن آب جوهای که ظاهراً درصد کمی هم الکل دارند و پزشک نیز آن را برای امراض کلیه و دفع سنگ کلیه تجویز مینماید چیست؟
پاسخ:
اگر شرب آنها به مقدار زیاد موجب مستی هرچند در حد خیلی خفیف بشود خوردن آنها مطلقاً حرام است.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.
طلاق ازدواج موقت
پرسش ۲۵۳ . زنى که براى مدتى صیغه شده، چنانچه زن یا مرد بخواهد زودتر از موعد از یکدیگر جدا شوند، چگونه عمل کنند؛ آیا مرد مى تواند او را طلاق بدهد؟
همه مراجع: ازدواج موقت طلاق ندارد. هر زمان، مدت عقد تمام شود یا مرد مدت را ببخشد، زن از قید همسرى او رها مى شود.
منبع: توضیح المسائل مراجع، م ۲۵۰۹ و وحید، توضیح المسائل، م ۲۵۷۳٫
تکلیف کسی که تاکنون خمس نداده چیست
س ۹۲۵: افرادی هستند که خمس بر آنها واجب است، ولی تاکنون آن را نپرداخته اند و در حال حاضر هم توانایی پرداخت آن را ندارند و یا بر آنها بسیار دشوار است، حکم آنان در این‌باره چیست؟
ج: مجرد عدم توانایى یا دشوارى پرداخت خمس موجب برائت ذمّه و سقوط تکلیف نیست، بلکه اداى آن تا حد امکان واجب است، چنین افرادى مىتوانند با دست گردانِ مبالغ بدهى خود با ولىّ امر خمس یا وکیل او، آن را به تدریج برحسب استطاعت خودشان از جهت مقدار و زمان بپردازند.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای .
حکم وجود درصدی الکل در مواد غذایی
پرسش: استفاده از داروهایی که در آنها مقداری الکل مخلوط شده است (مثلاً ۱۰%) جایز است ؟
پاسخ: جایز نیست، ولی می توانید آن را با آب رقیق کنید به حدی که نسبت الکل به (۲%) یا کمتر برسد که در این صورت خوردنش مانعی ندارد.
پرسش: آیا خوردن الکل حرام است؟ حتی اگر مصرف دارویی نداشته باشد ولی انسان مست نشود؟
پاسخ: حرام است، اگر نوشیدن مقدار زیاد آن موجب مستی بشود خوردن اندک آن هم جایز نیست.
پرسش: اگر نوشیدن شراب به حدی باشد که انسان را از حالت خود درنیاورد جایز است ؟
پاسخ: نوشیدن شراب ـ ولو به مقدار یک قطره باشد ـ حرام است و از گناهان بزرگ است .
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی .
حکم اضافه کاری بی مورد [احکام اصناف و مشاغل ]
پرسش : ساعات کار رسمى ادارات معمولاً ۸ ساعت است، و به طور منطقى اگر کسى این هشت ساعت را کار کند نیازى به اضافه کارى نیست؛ امّا کارکنانى هستند که به دلایل گوناگون کارشان را خوب انجام نمى دهند و پس از پایان ساعات کارى به اصطلاح اضافه کارى کرده، و یا روزهاى دیگر که تعطیل است (اغلب پنجشنبه ها) به سر کار مى آیند وحقوق اضافه مى گیرند. این کار شرعاً چه حکمى دارد؟
کسانى که شاهد و ناظر رفتارهاى این گونه اى هستند چه مسؤولیّتى دارند؟
پاسخ :
این کار جایز نیست، و بر همه لازم است نهى از منکر کنند.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی .
[ اگر شک کند که وضوی او باطل شده یا نه]
مسأله ۳۰۰ اگر شک کند که وضوی او باطل شده یا نه، بنا می‌گذارد که وضوی او باقی است (۱)، ولی اگر بعد از بول استبراء نکرده و وضو گرفته باشد و بعد از وضو رطوبتی از او بیرون آید که نداند بول است یا چیز دیگر، وضوی او باطل است.
(۱) (مکارم:) بقیه مسأله ذکر نشده.
[کسی که شک دارد وضو گرفته یا نه]
مسأله ۳۰۱ کسی که شک دارد وضو گرفته یا نه، باید وضو بگیرد.
منبع: توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
زنانی که عده ندارند
سقوط عده
پرسش ۲۳۹ . کدام دسته از زنان پس از طلاق عده ندارند؟
همه مراجع: ۱٫ زنى که نه سالش تمام نشده،
۲٫ زن یائسه،
۳٫ زنى که شوهرش با او نزدیکى نکرده است.
(آیت الله مکارم شیرازی): مسأله زنی که از شوهرش طلاق گرفته باید عدّه نگه دارد، مگر این که شوهر با او اصلًا نزدیکی نکرده باشد، یا قبل از نُه سال طلاقش دهد، یا زن یائسه باشد، یعنی پنجاه سال از عمر او گذشته باشد، در این سه صورت بعد از طلاق می تواند بلا فاصله شوهر کند.
گوشه ای از سیره جالب پیامبر صلی الله علیه و آله
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : از اخلاق پیامبران و صدّیقان، خوشرویى در هنگام روبه رو شدن با دیگران و دست دادن به هنگام رسیدن به دیگران بود .
تنبیه الخواطر : ۱ / ۲۹
انس : مـن با رسـول خدا صلى الله علیه و آله راه مـى رفتم و حضرت بُردى نجرانى با حاشیه اى زبر و درشت بر تن داشت . عربى بادیه نشین از راه رسید و رداى ایشان را محکم کشید ‼️.
من به گردن پیامبر صلى الله علیه و آلهنگاه کردم دیدم حاشیه ردا ، از شدّت کشیدن ، روى گردن حضرت اثر گذاشته است .
آن بادیه نشین سپس گفت : اى محمّد ، دستور بده از مال خدا که نزد توست به من بدهند‼️ .
پیامبر صلى الله علیه و آله به طرف او برگشت و خنده اى کرد و سپس دستور داد به او چیزى عطا کنند .
الترغیب والترهیب : ۳ / ۴۱۸ / ۲۰
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند :
هیچ کس مانند من در راه خدا آزار ندیده است .
کنزالعمّال : ۵۸۱۸
احدیث_روز
توصیف پیامبر از زبان امیر المومنین علی علیه السلام
امام على علیه السلام ـ در وصـف پـیامبـر صلى الله علیه و آله ـ : او بـخشنده تـریـن ، دلیرترین ، راستگوترین ، خوش عهد و پیمان ترین و نرمخوترین مردم بود ورفتارش از همه بزرگوارانه تر بود . هرکس بدون سابقه قبلى آن حضرت را مى دید ، هیبتش او را مى گرفت و هرکس با وى مى آمیخت و او را مى شناخت ، دوستدارش مى شد . نظیر او را در گذشته و حال ندیده ام .
مکارم الأخلاق : ۱ / ۵۱ / ۲۰
امام على علیه السلام : طبیبى بود که با دانش خود میان مردم مى گردید (طَبیبٌ دَوّارٌ بطِبهِ )، . مرهمهایش را درست و آماده کرده و ابزار داغ کردنش را تافته بود و آنها را بر هر جا که لازم بود بر دل هاى کور و گوش هاى کر و زبان هاى گنگ ، مى گذاشت .
با داروى خود بیمارى هاى غفلت و سرگردانى را در کسانى که از پرتوهاى حکمت روشنایى برنگرفته بودند و با آتش زنه هاى دانش هاى درخشان شعله اى برنیفروخته بودند ، و همچون حیوانات چرنده و تخته سنگهاى سخت بودند ، درمان مى کرد .
نهج البلاغه : الحکمه ۱۰۸
امام على علیه السلام : هیچ گاه دو کار براى آن حضرت پیش نیامد ، مگر این که سخت ترش را انتخاب کرد .
مکارم الأخلاق : ۱ / ۶۱ / ۵۵
محاسبه خمس اجناس به قیمت روز یا خرید
خمس اجناس
پرسش ۱۲ . سر سال خمسى مقدارى مواد غذایى زیاد آمده است؛ آیا به قیمت فعلى باید محاسبه شود یا قیمت خرید نیز کفایت مى کند؟
همه مراجع: باید به قیمت فعلى محاسبه شود.
[۱].
تبصره. اگر مواد غذایى از سوى نهادهاى دولتى با قیمت پایین به کارمندان داده شود و در حقیقت بخشى از آن مجانى و در برابر قسمتى، پول دریافت کنند، طبق فتواى (آیات عظام امام، خامنه اى و نورى) هدیه خمس ندارد. تنها از مواد غذایى باقیمانده به نسبت مقدارى که پول در برابر آن پرداخت شده واجب است خمس آن را به قیمت فعلى بپردازند.
حکم فروش جهیزیه توسط شوهر
استفتاء اختصاصی سایت هدانا از دفتر مقام معظم رهبری
سوال: آیا مرد می تواند جهیزیه همسرش را که به خانه شوهر آورده ، بدون اجازه خانم بفروشد؟ آیا در صورت فروش لوازم ، مرد ضامن است؟
ب)آیا خانم می تواند همسر را از استفاده از برخی از جهیزیه اش در زندگی منع کند؟
پاسخ:
۱) جایز نیست و مرد ضامن است.
۲) چنین حقی را دارد.
منبع: استفتاء هدانا از دفتر مقام معظم رهبری.
نکته: در صورت فروش جهیزیه توسط شوهر بدون رضایت همسرش، گناه کرده و ضامن است. یعنی باید قیمت آن را به همسر بپردازد. طبق قانون در صورت طلاق، زن می تواند جهیزیه خود را بازپس گیرد.
شک در گذراندن عده
شک در اینکه عده شوهر اول تمام بوده یا نه؟
پاسخ: زنى را که طلاق داده اند و زنى که متعه بوده و شوهرش مدّت اورا بخشیده یا مدّتش تمام شده ، چنانچه بعد از مدّتى شوهر کند و بعد شکّ کند که موقع عقد شوهر دوم عدّه شوهر اوّل تمام بوده یا نه ، در صورتى که در حال شکّ احتمال بدهد که موقع عقد غافل از عدّه نبوده ، عقد شوهر دوم صحیح است ، و در غیر این صورت صحّت عقد محلّ اشکال است.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی وحید خراسانی.
حکم قسم خوردن
پرسش : حکم قسم خوردن (سوگند) در اسلام چیست؟
پاسخ :
قَسَم یاد کردن از نظر اسلام کار خوبى نیست، ولى در عین حال حرام نمى باشد، و اگر به خاطر هدف هاى مهم تربیتى و اجتماعى و اصلاحى انجام گیرد ممکن است واجب یا مستحب گردد، اما با این حال یک سلسله از سوگندهاست که از نظر اسلام به کلى بى اعتبار است، از جمله:
سوگندهایى که به غیر نام خداباشد، حتى قسم خوردن به نام پیامبر(صلى الله علیه وآله) و ایمه هدى(علیهم السلام) واجب العمل نیست، یعنى اگر کسى به غیر نام خداقَسَم یاد کند ملزم به انجام آن نمى باشد و مخالفت آن کفاره ندارد.
ـ سوگندهایى که براى انجام کار حرام یا مکروه، یا ترک واجب و مستحب باشد آن هم اعتبارى ندارد، مثل این که کسى سوگند یاد کند: دَین خود را نپردازد یا با بستگان خویش ترک رابطه کند، یا از اصلاح «ذاتُ البَیْن» خوددارى نماید همان گونه که کراراً دیده شده، بعضى از اشخاص به سبب خاطره بدى که از یک اصلاح ذات البین پیدا مى کنند، قَسَم یاد مى کنند که هرگز سراغ چنین کارى نروند، به این گونه سوگندها نباید اعتنا کرد، هر چند با نام خداباشد
و یکى از تفسیرهاى «لا یُواخِذُکُمُ اللّهُ بِاللَّغْوِ فی اَیْمانِکُم»، (۱) همین است، ولى قَسَم هایى که به نام خداباشد، و موضوع آن کار خوب یا لااقل کار مباحى است، وفا کردن به آن واجب است، و اگر کسى با آن مخالفت کند کفاره دارد. (۲)
کفاره آن اطعام ده مسکین یا لباس پوشاندن بر ده نفر نیازمند و یا آزاد کردن یک برده است (این معنى در آیه۸۹ سوره«مایده» آمده است) و اکنون که برده وجود ندارد باید یکى از دو کار اول را انجام داد.(۳)
پی نوشت:
(۱). سوره بقره، آیه ۲۲۵٫
(۲). هدانا برگرفته از کتاب تفسیر نمونه، آیت الله العظمی مکارم شیرازی، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهل و هفتم، ج ۲، ص ۱۷۹
حدیث_روز
نکوهش ولخرجی
امیرالمومنین امام علی علیه السلام: کُنْ سَمْحا ولا تَکُنْ مُبَذِّرا، وکُنْ مُقَدِّرا ولا تَکُنْ مُقَتِّرا؛
بخشنده باش اما ولخرج مباش؛ و صرفه جو باش لیکن خسیس مباش.
نهج البلاغه، حکمت ۳۳
چه کسانی نباید از گوشت عقیقه بخورند؟
پاسخ حضرت آیت الله مکارم شیرازی:
(قربانى کردن گوسفند و مانند آن براى فرزند) براى کسى که توانایى دارد مستحبّ موکّد است.تقسیم و طبخ آن به هر صورت باشد مانعى ندارد هرچند در برخى روایات از آبگوشت نام برده شده و بهتر است پدر و مادر از گوشت آن نخورند. امّا دفن استخوان‌ها دلیل روشنى ندارد.
آیا والدین می توانند از گوشت عقیقه فرزندانشان بخورند ؟
پاسخ حضرت آیت الله سیستانی:
جائز است ولی مکروه بخصوص برای مادر.
دست زدن به قرآن بدون وضو
[جلوگیری بچه و دیوانه از مس ّ خطّ قرآن واجب نیست]
مسأله ۳۱۸ جلوگیری بچه و دیوانه از مس ّ خطّ قرآن (۱) واجب نیست، ولی اگر مس ّ نمودن آنان بی احترامی به قرآن (۲) باشد، باید از آنان جلوگیری کنند.
(۱) (۲) (زنجانی:) قرآن و مانند آن..
(مکارم:) مسأله هر گاه دیوانه یا بچه‌ای بدون وضو دست به خطّ قرآن می زند جلوگیری او واجب نیست، اما اگر کاری کنند که بی احترامی به قرآن باشد، باید از آنها جلوگیری کرد.
توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
حکم برگرداندن صورت از قبله در نماز
مبطل پنجم نماز:
از مبطلات نماز آن است که عمداً یا از روی فراموشی پشت به قبله کند، یا به طرف راست یا چپ قبله برگردد (۱) بلکه اگر عمداً به قدری برگردد که نگویند رو به قبله است (۲)، اگر چه به طرف راست یا چپ نرسد، نمازش باطل است.
(۱) (زنجانی:) پشت به قبله کند یا سر را به قدری برگرداند که بیشتر از طرف راست و چپ قبله منحرف گردد..
(۲) (مکارم:) نمازش باطل است.
(سیستانی:) پنجم: از مبطلات نماز برگشتن از قبله بدون عذر است و امّا اگر با عذر باشد مثل فراموشی یا به سبب امر قهری (مانند باد شدیدی که او را از قبله برگرداند) چنانچه به طرف راست یا چپ نرسد نماز او صحیح است ولی لازم است که بعد از برطرف شدن عذر فوراً به طرف قبله برگردد
و امّا اگر به طرف راست و یا چپ برسد یا پشت به قبله شود اگر فراموش کرده باشد یا غافل باشد یا در تشخیص قبله اشتباه کرده باشد و وقتی متذکر یا متوجه شود که اگر نماز را قطع کند می تواند دوباره آن را رو به قبله بخواند (هر چند یک رکعت از آن در وقت واقع شود) باید نماز را از سر بگیرد
و گر نه به همان نماز اکتفا می کند و قضا بر او لازم نیست و هم چنین است اگر برگشت او از قبله به واسطه امر قهری باشد پس چنانچه بتواند که بدون برگشتن از قبله نماز را دوباره در وقت بخواند (هر چند یک رکعت از آن در وقت واقع شود) باید نماز را از سر بگیرد و گر نه باید همان نماز را تمام کند و اعاده و قضا بر او لازم نیست.
(بهجت:) پنجم: [از مبطلات نماز] آن که عمداً با تمام بدن به پشت سر یعنی بیش از سمت راست و چپ توجّه کند و اگر فقط با صورت به طرف راست یا چپ توجّه کند نمازش باطل نمی شود و اگر عمداً با تمام بدن به راست یا چپ و یا فقط با صورت به پشت سر توجه نماید بنا بر اظهر و أحوط نمازش باطل است و اگر سهواً و یا از روی فراموشی باشد مانعی ندارد در اوّلی، و محل احتیاط است در دوّمی.
توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
همچنین شاید مطالب زیر مورد پسندتان باشد...
