سوال:

چرا به وجود آمدن رابطه عاشقانه بین دو انسان از به وجود آمدن رابطه عاشقانه و معنوی انسان با خدا خیلی آسان تر و عادی تر است؟ با آن که می دانیم چقدر خدا عاشق ماست و این همه به ما نعمت داده؟!!

پاسخ:

چون ما مادی هستیم و ارتباط برقرار کردنِ دو انسان مادی با یکدیگر ساده است. افرادی که ظرفیت وجودی و معنویات را در خودشان گسترش نداده اند، ارتباط با عالم معنویات برایشان سخت است و نمی توانند باطن اعمال را به سادگی مشاهده کنند. ما خداوند را به چشم نمی بینیم و خیلی اوقات مهر و لطف او را هم در امور مادی به وضوح نمی توانیم مشاهده کنیم.

تقویت ارتباط عاشقانه با خداوند و اولیای معصومین علیهم السلام قبل از هرچیز با شناخت و معرفت حاصل می شود. پس در ابتدا باید سطح معرفت خود را نسبت به حق تعالی بالا برد. هنگام صحبت کردن با فردی بزرگوار و دارای مقامات عالی، اگر انسان نسبت به او شناخت نداشته باشد، نه تنها از هم صحبتی با او لذت نمی برد، بلکه ممکن است حتی ادب حضور و هم کلامی با او را نیز رعایت نکند. ما هرگز از یک شیء مجهول لذت نمی بریم و تا آن را نشناسیم نمی توانیم بدان ابراز علاقه یا نفرت کنیم.

پس هر چه معرفت و آگاهیمان به امری بیشتر شود نفرت یا محبت ما نسبت به آن بیشتر خواهد شد. با این حساب ما هر چه معبود را بهتر و بیشتر بشناسیم و با صفات رحمانیت و رحیمیت و نعمت بخشی او آشنا شویم، محبت او، و به تبع محبت، ارتباط با او در ما بیشتر می شود.

و زمانی که محبت بیشتر شد، باید این محبت را با عمل کردن به دستورات، ارتقا داد. کسانی که دلشان با خداوند پیوند دارد و محو جمال و جلال خدای متعال هستند و با قلب شان به او اقبال می نمایند, ایشان بهترین لذت برندگان از عبادت و نیازگویی با خدای هستی هستند.

در بحث روش تحصیل محبت خداوند، علاوه بر عنوان محبت، به عنوان عبادت و اطاعت و معرفت نیز باید توجه نمود؛ زیرا این سه عنوان (معرفت، محبت و عبادت) کاملاً به هم مربوط‏ند و محبت ریشه در معرفت و عبادت دارد. گاهى محبت معلول معرفت است و گاهى علت آن و همچنین، محبت گاهى علت عبادت است و گاهى معلول آن. بنابراین براى روشن شدن بحث لازم است روابط این سه عنوان مورد بررسى قرار گیرد تا دقیقا آشکار شود که جایگاه محبت در کجا است و عوامل و اسباب تحصیل و تحریک آن کدام است.