سوال:

چگونه می‌توان شیطان را به اسارت گرفت؟

پاسخ:

مسلما اسیر کردن شیطان برای هیچ کس امکان ندارد؛ چرا که اگر قرار بود کسی او را به اسارت بگیرد، تمام انبیاء و اولیاء این کار را کرده بودند. اما می شود با تدابیری که دین فرموده، راه های نفوذ شیطان را سد کرد و ابزار گمراهی را از دست او گرفت . مهم ترین ابزار شیطان، تحریک نفس امّاره ماست، پس اگر ما نفس خود را کنترل کنیم، شیطان، خلع سلاح می شود و دیگر نمی تواند به ما ضربه بزند.

چند راه بستن راه نفوذ شیطان:

۱-اولین راه بستن نفوذ شیطان، اخلاص است. مخلَص، یعنی کسی که خداوند او را پاک کرده باشد. خداوند در سوره ص از زبان شیطان می‌فرماید: «به عزّتت سوگند، همه آنان را گمراه خواهم کرد،مگر بندگان خالص تو را!»

۲-توکل بر خداوند: قرآن می‌فرماید:(سوره نحل ایه ۹۹)؛ چرا که او، بر کسانى که ایمان دارند و بر پروردگارشان توکّل مى‏کنند، تسلّطى ندارد. اما شیطان نسبت به کسانی از او تبعیت می‌کنند و گمراه هستند، تسلط دارد قرآن می‌فرماید:(سوره حجر۴۲) بر بندگانم تسلّط نخواهى یافت؛ مگر گمراهانى که از تو پیروى مى‏کنند.

۳- نگهبانی و مراقبت: شیطان با جان ما سر و کار دارد. از این رو باید از آن حراست کنیم. راه مراقبت عبارتند از: الف) تقوا پیشگی ب) کنترل ورود و خروج: زبان، چشم، گوش، فکر و همه اعضا و جوارح، درهای ورودی به قلب اند. پس باید این‌ها را کنترل کرد. ج) محاسبه: بعد از کنترل نوبت به محاسبه می‌رسد، یعنی برای جبران ضعف‌ها و برنامه ریزی برای آینده ارزیابی لازم است.

۴- واکنش مناسب: در برابر هر وسوسه‌ای باید واکنش مناسب صورت گیرد. برای رهایی از وسوسه‌های شیطانی باید مواظب دام‌های او بود. یکی از دام‌های خطرناک شیطانی، محبت به دنیا است.

پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: “دشمنان تو از جن، ابلیس و سپاهیان او است. پس اگر نزد تو آمد و گفت: فرزند مُرد، به خود بگو: زندگان برای مردن آفریده شده‌اند. اگر آمد و گفت: مال تو از دست رفت، بگو: ستایش خدای را که می‌دهد و می‌گیرد و زکات را از من برد. اگر آمد و گفت: مردم به تو ستم می‌کنند، ولی تو ستم نمی‌کنی بگو: روز قیامت آنان که ستم کردند گرفتارند. اگر آمد و گفت چه قدر نیکی می‌کنی، بگو: گناهان من بیش از نیکی‌های من است. اگر آمد و گفت:

چه قدر نماز می‌گزاری بگو: غفلت من از نمازهایم بیشتر است. اگر آمد و گفت: چه قدر بخشش می‌کنی، بگو آن قدر که می‌گیرم از آن چه می‌بخشم زیادتر است. اگر گفت: چه قدر به تو ستم می‌کنند بگو: من بیشتر ستم کرده‌ام. اگر گفت: چه قدر برای خدا کار می‌کنی، بگو: چه بسیار معصیت‌ها کرده‌ام”.

۵- استعاذه: در برابر هجوم وسوسه‌های شیطان، لازم است به پناهگاهی مطمئن پناه ببرید و آن توجه به خدا و یاد او است.

۶- مجهز شدن به تجهیزات: برخی از تجهیزات در حدیث پیامبر اکرم(ص) مطرح شده است. حضرت می‌فرماید: “آیا شما را آگاه کنم بر کاری که اگر انجام دادید، شیطان از شما فاصله می‌گیرد، به اندازه فاصله مشرق تا مغرب؟ گفتند: آری. فرمود: روزه صورت شیطان را سیاه می‌کند و صدقه، کمرش را می‌شکند. دوستی برای خدا و کمک برای عمل صالح، پشت او را قطع می‌کند و استغفار، بند دلش را می‌برد.”.

امام علی(ع) می‌فرماید: “برای شیطان کمندی بزرگ‌تر از خشم و زنان نیست”. منظور از این سخن، زیر سؤال بردن شخصیت زن نیست، بلکه منظور آن است که از طریق اختلاط با زن و ارتباط نامشروع با وی، و جذابیتی که جنس مخالف دارد، شیطان مردم را می‌فریبد، همان گونه که از طریق مال و زینت دنیا که ذاتاً بد نیستند، وارد می‌شود.

۷- آشنایی با دام‌های شیطان: برای رهایی از وسوسه‌های شیطانی باید مواظب دام‌های او بود. یکی از دام‌های خطرناک شیطانی، محبت به دنیا است.